“ศัพท์สรรพรรณนา” หนังสือที่ว่าด้วยการเลือกสรรคำที่ใช้กันอยู่ในสังคมไทยทุกถิ่น โดย ‘ปรัชญา ปานเกตุ’

บทสัมภาษณ์

จากใจนักเขียน ‘ปรัชญา ปานเกตุ’ กับผลงานเรื่อง ‘ศัพท์สรรพรรณนา’

 

 

จากใจนักเขียน :

      ผมเพิ่งร่วมเป็นสมาชิกเฟสบุ๊กเมื่อมาร์ก ซักเคอร์เบิร์กและผองเพื่อนก่อตั้งเว็บไซต์นี้มาเกือบยี่สิบปีแล้ว

      ผู้บันดาลใจสำคัญที่ผลักดันให้ผมก้าวออกจาก Comfort Zone สู่ Growth Zone มี ๒ คน

      หนึ่งคือเอนก นาวิกมูล คนต้นแบบ

      ศิลปินแห่งชาติผู้เขียนเรื่องราวลงเฟสบุ๊กทุกวันด้วยพันธกิจผูกมัดว่าเป็นหน้าที่รับผิดชอบต่อสังคม

      กิจกรณีย์นั้นคือการให้ความรู้ความรื่นรมย์ตามแนวทาง “นำเสนอข้อมูลใหม่ ตรวจสอบแก้ไขข้อมูลเก่า” ที่ตนยึดมั่นศรัทธา

      หนึ่งคือรัชนี ปานเกตุ คนคู่ชีวิต

      นักเศรษฐศาสตร์ผู้แสวงหาประสบการณ์ใหม่ให้กับตนเองตลอดเวลาและเชื่อมั่นว่าพลังชีวิตนั้นขับเคลื่อนด้วยความท้าทายและการเดินทาง

      ปฏิปทาและมโนคติดังว่ากับคำปรารภปรารถนาเร่งเร้าให้ผมเปิดประตูออกมาเผชิญหน้ากับประสบการณ์ใหม่ในวัยใกล้สี่สิบ

      ราวต้นเดือนกันยายน ๒๕๖๓ ผมเริ่มสมาทานการเขียนเรียงความเผยแพร่ในเครือข่ายสังคมเป็นวัตร

      เนื้อหาที่นำมาเขียนขยายความคือถ้อยคำสำนวนเก่ากับเรื่องราวของปู่ย่าตายายที่ผมอาวรณ์ถวิลถึง

      ศัพท์แสงและตัวอย่างแสดงบริบทของคำได้นำมาจากวรรณคดี ตำรา พจนานุกรมเก่า และมาจากภาษาร่วมสมัยเพื่อให้เห็นพัฒนาการหรือความเปลี่ยนแปลงทั้งทางความหมายและอักขรวิธี

      ศัพท์ภาษาถิ่นใต้ อีสาน ล้านนา มาจากพจนานุกรมภาษาถิ่น โดยยกตัวอย่างอ้างอิงจากวรรณคดีมุขปาฐะและลายลักษณ์เพื่อช่วยสร้างความเข้าใจในถ้อยคำสำเนียงที่มีลักษณะเฉพาะ

      นอกจากนี้ยังได้รับความอนุเคราะห์เรื่องศัพท์สันนิษฐานจากนักวิชาการ ผู้เชี่ยวชาญ และผู้บอกภาษาจากทั่วทุกภูมิภาค กับได้รับความช่วยเหลือเรื่องภาษาลาวจากนักวิชาการและกัลยาณมิตรจากสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาวด้วย

      เดิมผมตั้งใจไว้ว่าจะโพสต์วันเว้นวันแต่ก็ทำได้เพียงระยะแรกเท่านั้น ที่สุดจึงขยับออกเป็นสัปดาห์ละ ๒ ครั้งคือวันพุธและวันเสาร์และถือเอาเวลาเช้ามืดเป็นฤกษ์โพสต์

      ตลอดห้วงยามที่ข้อเขียนของผมขึ้นลงไหลเคลื่อนตามแรงเลื่อนหน้าจอหรือการคลึงเคล้าเมาส์ในอุ้งมือนั้นมีผู้อ่านแสดงสัญลักษณ์ว่าต้องใจมากมายและให้ความรู้เพิ่มเติมอีกนานัปการ

      นานวันเข้าชุมชนออนไลน์และพรมแดนแห่งการแลกเปลี่ยนความรู้ก็แผ่ไพศาลกว้างไกลออกไปจนน่าเสียดายหากไม่รวบรวมบันทึกไว้ในแผ่นกระดาษ

      น่ายินดีที่สำนักพิมพ์สถาพรบุ๊คส์กรุณารับภารธุระนั้น

      หนังสือ ศัพท์สรรพรรณนา จึงได้มีโอกาสปรากฏบนบรรณพิภพ

 

 

      ขอขอบพระคุณ คุณวรพันธ์ โลกิตสถาพร ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร/บรรณาธิการอำนวยการ ดร. สุภัคชญา โลกิตสถาพร กรรมการผู้จัดการ และคุณเจติยา โลกิตสถาพร ผู้ช่วยกรรมการผู้จัดการ/บรรณาธิการบริหาร บริษัทสถาพรบุ๊คส์ จำกัด ที่สนับสนุนจัดพิมพ์ผลงานผมเสมอมา

      ขอกราบขอบพระคุณรองศาสตราจารย์ ดร. เสาวณิต วิงวอน ครูผู้สั่งสอนทั้งวิชชาและจรณะ ที่กรุณารับเป็นบรรณาธิการตรวจทานต้นฉบับ การวินิจฉัยศัพท์ ตลอดจนปรับแก้เนื้อหาและสำนวนภาษาให้อย่างละเอียดถี่ถ้วน ผู้ช่วยศาสตราจารย์ถาวร สิกขโกศล ผู้ช่วยศาสตราจารย์สิริอาภา รัชตะหิรัญ ที่กรุณาเขียนคำนิยมและแก้ไขเพิ่มเติมข้อมูลให้หนังสือสมบูรณ์ยิ่งขึ้น อาจารย์เอนก นาวิกมูล อาจารย์บุญเตือน ศรีวรพจน์ ที่กรุณาเขียนคำนิยมและเสริมพลังใจให้มีวิริยะมานะในการสร้างสรรค์ผลงานสู่สาธารณชน อาจารย์วรรณา นาวิกมูล ครูผู้เปี่ยมเมตตาที่กรุณาตั้งชื่อหนังสือภาษาอังกฤษเพื่อประโยชน์ต่อการสืบค้นในฐานข้อมูลสากล คุณรัชนี ทรัพย์วิจิตร ที่กรุณาจัดทำดรรชนีค้นศัพท์ให้ผู้ศึกษาค้นคำได้อย่างสะดวกรวดเร็ว คุณเจียมจิตร ความสุข ที่ช่วยวาดภาพประกอบเรื่องด้วยความเข้าใจเจตนามุ่งหมายได้อย่างวิเศษ และอาจารย์นพวัฒน์ สุวรรณช่าง ที่ช่วยออกแบบปกอันโดดเด่นสะดุดตาด้วยการตีความและนำเสนอเนื้อหาอย่างแยบคายลึกซึ้ง

      ขอกราบรำฦกถึงบุรพกวีผู้รังสรรค์วรรณคดีจำนวนมากในอดีต ซึ่งผมได้อาศัยอ่านคำอธิบายความหมายของคำและเก็บตัวอย่างการใช้คำ ผู้เรียบเรียงและจัดทำพจนานุกรมรุ่นก่อน ซึ่งได้อาศัยสอบทานบทนิยาม

      ขอกราบขอบพระคุณศาสตราจารย์เกียรติคุณ ดร.กุสุมา รักษมณี ศาสตราจารย์ ดร.ดวงมน จิตร์จำนงค์ รองศาสตราจารย์ ดร. วัลยา วิวัฒน์ศร รองศาสตราจารย์เรณู วิชาศิลป์ รองศาสตราจารย์สุวัฒนา เลี่ยมประวัติ ที่เมตตาตรวจแก้ เสนอแนะ และให้ความรู้อันมีค่ายิ่งแก่ข้อเขียนมาโดยตลอด

      ขอกราบขอบพระคุณศาสตราจารย์กิตติคุณ ดร.ธีระพันธ์ เหลืองทองคำ ศาสตราจารย์กิตติคุณ ดร. ศิราพร ณ ถลาง รองศาสตราจารย์ ดร. สรณัฐ ไตลังคะ รองศาสตราจารย์ ดร. สุปาณี พัดทอง รองศาสตราจารย์ ดร. สายวรุณ สุนทโรทก ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.วีรวัฒน์ อินทรพร ขอบพระคุณอาจารย์วศวรรษ สบายวัน ผู้ช่วยศาสตราจารย์กิตติชัย พินโน ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.นาวิน โบษกรนัฏ อาจารย์พรรณทิพา ชื่นชาติ คุณมาร์ค ทิพยมาบุตร ขอบคุณอาจารย์ ดร. ปริญญา ปั้นสุวรรณ์ อาจารย์ ดร. ธัญญาลักษณ์ สังข์แก้ว ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. อรรถวิทย์ รอดเจริญ อาจารย์ ดร. วรรณวิวัฒน์ รัตนลัมภ์ อาจารย์กิตติพันธ์ุ ชินวรรณโชติ และอาจารย์วิไลวรรณ ไชยลังการ ที่กรุณาให้คำแนะนำและให้กำลังใจด้วยความปรารถนาดีอยู่เป็นนิตย์

      ขอขอบพระคุณ คุณศักดิ์สิริ มีสมสืบ คุณนิพัทธ์พร เพ็งแก้ว อาจารย์ ดร. เอกลักษณ์ รัตนโชติ อาจารย์ ดร. องค์ บรรจุน อาจารย์ประพันธ์ เอี่ยมวิริยะกุล อาจารย์ธนโชติ เกียรติณภัทร คุณสามารถ สาเร็ม คุณโกศล ตี่นาสวน คุณปกรณ์ ปุกหุต คุณสมชาย เดือนเพ็ญ และภาคีเครือข่ายวัฒนธรรมลาวหลวง ที่ช่วยจุดประกายความรู้และสละเวลาเอื้อเฟื้อข้อมูลด้านประวัติศาสตร์ ภาษาศาสตร์ ศิลปวัฒนธรรม และมานุษยวิทยาอันมิอาจหาอ่านได้จากตำราเล่มใด

      ขอขอบคุณนายอภิรักษ์ พงษ์เถื่อน ลูกศิษย์ผู้มีจิตปฏิการะ ที่ช่วยอ่านต้นร่างเรียงความ ให้ข้อคิดเห็น ปรับความคล้องจอง และพิสูจน์อักษรก่อนการโพสต์ทุกครั้ง

      ขอกราบขอบพระคุณพ่อสินสมุทร แม่สมพิศ ปานเกตุ ขอบคุณน้องณัฐชนก เกริกธนิตกุล น้าพูนศักดิ์ รัศมี พี่จีรนันท์ อยู่เจริญพงศ์ และวงศาคณาญาติที่เคยเชื้อเชิญมาเป็นตัวละครบางช่วงฉากแห่งชีวิตวัยเยาว์

      ขอขอบคุณ คุณรัชนี ปานเกตุ ผู้ทุ่มเทอุทิศกายใจอุปถัมภ์บำรุงทุกคนในครอบครัวให้ ‘กินดี-อยู่ดี’ เป็นพลังสำคัญที่สุดที่ช่วยเสริมส่งให้มีความเจริญมั่นคงในสัมมาอาชีวะและดำรงอยู่ในสังคมได้อย่างเป็นสุข

      ขอขอบคุณ คุณวสันต์ พร้อมมิตรญาติ ผู้ช่วยบรรณาธิการบริหาร และกองบรรณาธิการสำนักพิมพ์สถาพรบุ๊คส์ทุกท่าน ที่ได้ร่วมกันจัดทำต้นฉบับ ตรวจทาน และพิสูจน์อักษร รวมถึงฝ่ายผลิต ฝ่ายศิลปกรรม ฝ่ายการตลาด และฝ่ายขายทุกคน

      ท้ายที่สุด ขอขอบคุณผู้อ่านทุกท่านที่ช่วยสนับสนุนผลงานทั้งทางเฟสบุ๊กและหนังสือ ผมขอใช้ตัวอักษรนี้ต่างธูปเทียนมาลาอภิวาทวันทาด้วยความสำนึกในพระคุณมหาศาล และขอให้ผลแห่งวิทยาทานคุ้มครองรักษาให้ท่านนิรทุกข์และประสบสุขจงทั่วกันตลอดกาลเทอญ

ปรัชญา ปานเกตุ
วันจันทร์ที่ ๑๕ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๔
ขึ้น ๑๑ ค่ำ เดือนสิบสอง ปีฉลู

 

 

ติดตามความสนุกใน ศัพท์สรรพรรณนา ได้แล้ววันนี้ ที่ร้านหนังสือชั้นนำทั่วประเทศ หรือสั่งซื้อออนไลน์ได้ที่เว็บไซต์สถาพรบุ๊คส์ www.satapornbooks.com ร่วมรีวิวหนังสือ หรือดาวน์โหลดอีบุ๊กได้ที่ Application : Satapornbooks, Meb, Naiin App, Hytext, Ookbee, Fictionlog, SE-ED และ comico

และพบปะพูดคุยกับเพื่อนๆ นักอ่านได้ที่ แฮชแท็ก #ศัพท์สรรพรรณนา

...

ผลงานนักเขียน