เขียนนิยายที่ไหนได้ประสิทธิภาพสูงสุด

บทสัมภาษณ์

 


เขียนนิยายที่ไหนได้ประสิทธิภาพสูงสุด
โดย ปองวุฒิ


ผมคิดว่าคำถามข้อนี้ เป็นหนึ่งในข้อสงสัยที่เกิดขึ้นในใจของนักเขียนหน้าใหม่หลายคน เมื่อเราคิดจะเริ่มต้นเขียนต้นฉบับสักชิ้น เราจะควรทำอย่างไร และเริ่มที่ไหน ถึงจะทำให้ความคิดโลดแล่น และเขียนเสร็จเห็นผลในเวลาอันรวดเร็ว

บางคนว่าการเขียนเป็นงานที่เกี่ยวพันกับอารมณ์อย่างสูง ดังนั้นการเปลี่ยนบรรยากาศ ออกไปจากสภาพแวดล้อมเดิมๆ น่าจะเป็นคำตอบที่ดีของการเริ่มต้นการทำงานสร้างสรรค์

เมื่อราวสองปีก่อนเคยมีคนถามผมเมื่อตอนได้รับเชิญไปพูดให้น้องๆ ในงานอบรมบ่มเพาะนักเขียนหน้าใหม่ครั้งที่สามที่จัดโดยสำนักงานศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัย กระทรวงวัฒนธรรมว่าสำหรับนักเขียนแล้วยามเขียนงานสร้างสรรค์สิ่งใหม่ จำเป็นต้องคอยออกนอกสถานที่เพื่อสร้างบรรยากาศก่อนหรือเปล่า

คำตอบของผมคือไม่ใช่สิ่งจำเป็นระดับขาดไม่ได้ และขึ้นกับสไตล์ของนักเขียนแต่ละคนมากกว่า อย่างเช่นในกรณีผมเอง ด้วยประสบการณ์ทำงานเขียนเกินกว่าสิบปี ทำให้ผมค้นพบว่าตัวเองสามารถเขียนนิยายและเรื่องสั้นได้อย่างมีประสิทธิภาพกว่าเมื่ออยู่ในสภาพแวดล้อมคุ้นเคย สถานที่ซึ่งเราสะดวกสบายที่สุดก็คือห้องทำงานประจำนั่นเอง ตรงกันข้ามยามต้องเดินทางบ่อยๆ จะมีเหตุทำให้งานเขียนสะดุด อาจไม่ถึงกับผลงานไม่เดินหน้าเลยก็จริง แต่ถ้านับผลประกอบการเป็นเปอร์เซ็นต์ ก็คงลดต่ำไปไม่น้อยกว่า 30% ทำไมถึงเป็นเช่นนั้น เหตุผลง่ายๆ ก็คือเมื่อเราเดินทาง ความคิดของเรามักจดจ่ออยู่กับจุดหมายปลายทาง ยิ่งเป็นสถานที่ใหม่ๆ ด้วยแล้ว ยังทำให้เราตื่นเต้นกับสิ่งที่รอคอยอยู่ข้างหน้า ยากที่จะดึงความคิดให้หยุดอยู่เรื่องงาน เพราะถึงยังไงก็ต้องยอมรับกันตามจริงว่าหากชั่งน้ำหนักกัน ระหว่างงานกับเที่ยว อย่างหลังย่อมน่าสนใจกว่า

แต่นั่นเป็นแค่ความคิดและประสบการณ์ของผมเท่านั้น

นักเขียนหลายคนก็ชอบเปลี่ยนไปเขียนงานในสถานที่แปลกใหม่หรือกระทั่งมีเสียงพูดคุย เสียงใช้ชีวิตของผู้คนรอบตัว และยังสามารถเขียนงานได้เป็นกอบเป็นกำ หรือบางคนเลือกเช่าบ้านในสถานที่แตกต่างจากถิ่นที่อยู่แท้จริงเพื่อเขียนงานโดยเฉพาะ ผลที่ได้คือต้นฉบับคืบหน้าเช่นกัน

ขณะเดียวกันนักเขียนอีกจำนวนมากมีความคิดคล้ายผม คือชอบเขียนงานในบ้านหรือห้องนอน บางคนถึงขั้นเขียนไม่ออกถ้าไม่มีอะไรมาขัดจังหวะด้วยซ้ำไป

กระทั่งคำแนะนำในนิตยสารการเขียนยังบอกว่าถ้าต้องการออกนอกสถานที่โดยมุ่งเน้นเพื่อเขียนนิยายแล้ว อย่างแรกที่ควรคำนึงคือคุณพอใจกับสภาพแวดล้อมแบบไหน คนชอบแสงสีบังคับตัวเองไปอยู่ในชนบทมีแต่เพื่อนบ้านเป็นสิงสาราสัตว์ แทนที่จะทำงานได้ กลับเป็นในทางตรงกันข้ามเสียมากกว่า เช่นเดียวกันคนที่เกลียดความวุ่นวาย เลือกเปลี่ยนบรรยากาศด้วยการพักในเมือง มีแต่จะให้ผลเสีย นอกจากงานไม่เดินแล้วยังได้ความเครียดเป็นของแถม

ดังนั้นเราควรเขียนนิยายที่ไหน คำตอบง่ายๆ คือเป็นเรื่องเฉพาะตัวนักเขียนแต่ละคน ค้นให้เจอว่าอย่างไหนต้องตรงกับรสนิยมของคุณและกระตุ้นให้สามารถผลิตงานได้ดีมากกว่าสภาพแวดล้อมอย่างอื่น อาจทีอาจต้องลองผิดลองถูกเพื่อให้จับจุดได้ อย่าไปยึดติดกับภาพลักษณ์อะไรทั้งสิ้น

เพราะบางครั้งการนั่งจิบกาแฟมองทุ่งหญ้าท่ามกลางแสงแดดสีทองยามเช้าอาจไม่ทำให้นิยายเดินหน้าได้เท่ากับโต๊ะทำงานเล็กๆ ที่จัดไว้ตรงมุมหนึ่งของห้องนอนก็ได้

ป.ล. นักเขียนหาสถานที่และบรรยากาศอันเหมาะสมเพื่อสร้างงานขึ้นมาแล้ว นักอ่านก็อย่าพลาดลองอ่านกันดูนะครับ อย่างเช่น เจ้าสาวตกขบวน ผลงานใหม่ของผมที่ออกกับพิมพ์คำ